Kognitif ve Davranış Terapisi

Kognitif ve Davranış Terapisi, davranış terapileri etkili yaklaşımlar içermesine rağmen, bazı eksikliklerinden dolayı olumlu sonuçlar vermeyebilmektedir. Çünkü hasta kaçındığı veya korktuğu durum ile alakalı bilgi sahibi olmasına rağmen, kaçınılan ya da korkulan nesne, durum, sıkıntı her ne ise bu durumdan uzak kalmayı tercih eder. Kognitif davranış terapisi, anlaşılmayan şeye anlam vermek, uyaran ve uyarana verilen tepki üzerine yapılan bir tedavi şeklidir.

Kognitif ve davranış terapisi, hastanın motivasyonunu artırarak, hastalığı hakkında bilgi vermek, hastanın davranış tedavilerine daha fazla katılımını sağlamak ve anahtar kognigasyonların bulunmasını sağlamaktır. Kognitif davranış terapisi temel olarak, kişinin yaşadığı sıkıntılardan dolayı ortaya hangi sonuçların çıkabileceğini bilmesi ve kendini rahatlatmasıdır.

Bir örnek ile açıklamak gerekirse, başı dönen bir kişinin bu baş dönmesinin kendisi götürebileceği en kötü sonucu düşünmesi ile beyin kanaması geçirebilirim ya da düşüp bayılabilirim, bu durumda önlem almam lazım şeklinde düşünmesi ve felaket şeklinde düşünebileceği şeylerin kendisini daha da zor durumda bıraktığını ve bu durumu ortadan kaldırdığında sıkıntısının da biteceğini bilmesidir.

Kognitif ve davranış terapisi, anahtar kognigasyonların yakalanması ile sıkıntı yaratan şeyin etrafında dolaşmak yerine çözüme gitme şeklidir. Kognitif ve davranış terapisi içinde yaşanılan sıkıntının anlaşılabilmesi için çocukluk deneyimlemelerinin son derece önemli olduğunu açıklar. Bir bireyin temek şemaları çocukluk çağındaki öğrenmeler ile oluşur. Bu şemalar gelecekteki yaşantımızda bizleri yönlendiren bir bilgisayar sistemi gibidir. Yaşanılan her duruma bu şemalar ile bir anlam yüklemesi yapılır. Çocuk doğduğu anda itibaren gerek aile gerekse sosyal çevredeki algılamalarını kendi ile özdeş hale sokar. Çocuk nasıl yönlendirilirse kendini o şekilde hisseder. Çocukluk döneminden sonra yetişkinlik sürecindeki kişi beynine geçmişte yüklediği anlamlara göre hareket eder. Kognitif ve davranış terapisi geçmişte yaşanılan olaylara göre kişiye bilgi aktarımı sağlar.

Örnek vermek gerekirse bir kişi sürekli üzgünse bir süre sonra neye üzüldüğünü bile fark edemeyecek hale gelebilmektedir. Kognitif ve davranış terapisi kişiye düşüncelerinin işlevsel hale gelmesinde yardımcı olur. Terapi sonrası kişi evet üzüldüm ama artık bana bunun bir faydası yok bundan sonrası için ne yapabilirim şeklinde düşünmeye başlar. Kişi düşünce yapısını değiştirdikten sonra kısa süreler içerisinde tedavide başarı sağlanma oranı çok yüksektir. Terapi kişinin sorun yaşadığı sıkıntılar üzerinden yola çıkar.

Kognitif ve davranış terapisi, kişinin içinde bulunduğu durumu incelerken, geçmiş deneyimlerini de göz ardı etmez. Tabi ki bu durum sürekli geçmişe dönüp geçmişi kurcalamak anlamına gelmez. Kognitif ve davranış terapisi tamamıyla kanıta dayalı bir tedavi şeklidir.